Πειραματικά-Πιλοτικά Σχολεία

Ότι υπάρχει σε αυτό το ιστολόγιο σε ηλεκτρονική μορφή είναι ελεύθερο από copyright, διότι έχει διατεθεί σε δημόσια χρήση από τους συγγραφείς του. Το ίδιο ισχύει και για τα δικά μου άρθρα.

Για να διαβάσετε ένα άρθρο, βιβλίο ή εργασία πατήστε πάνω στην υπογραμμισμένη φράση.
Για να διαβάσετε τα άρθρα και τις εργασίες επειδή έχουν αποθηκευτεί στο google-drive για να γίνει αυτό πρέπει να έχετε έναν λογαριασμό στο gmail.

         ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Πρόταση στον Εθνικό Διάλογο για την Παιδεία 2016-17

Ανδρέας Πούλος
Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Ανατ. Θεσσαλονίκης

Περίληψη: Η πρόταση που κατατίθεται επιχειρηματολογεί για την αναγκαιότητα της ίδρυσης και λειτουργίας ενός αριθμού Λυκείων Επιστημών στην Ελλάδα με στόχο την πλήρη ανάδειξη των δυνατοτήτων των ταλαντούχων μαθητών αποφοίτων Γυμνασίου. Βασίζεται στη παρουσίαση άλλων αντίστοιχων σχολείων που λειτουργούν σε διάφορες χώρες του κόσμου, δεδομένα τα οποία είναι απαραίτητα σε όσους ασχολούνται με τον σχεδιασμό της εκπαιδευτικής μας πολιτικής. Κατατίθεται και ένα πλαίσιο για τη Διεύθυνση, την επιλογή του διδακτικού προσωπικού το Αναλυτικό και Ωρολόγιο Πρόγραμμα των σχολείων αυτών.

Summary: The submitted proposal focus on the necessity of establishing and operating a specific number of Science high schools in Greece with the aim of emerge the skills of talented students. The proposal is based on data from other countries of the world that have already this type of schools, data which are essential to those who are involved in the implementation of our educational policy. Finally, the proposal also includes a detailed plan about the management, the choice criteria of the teachers and the Curriculum of these schools.

Εισαγωγή
Οι σημερινές ανάγκες της χώρας μας για οικονομική ανάπτυξη στο πλαίσιο της βαθύτατης οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής κρίσης που αυτή υφίσταται τα τελευ-ταία δέκα χρόνια, απαιτούν να τεθεί σε νέα βάση η εκπαίδευση και αξιοποίηση των ταλαντούχων νέων, οι οποίοι θα αποτελέσουν τον βασικό παράγοντα της αναδιάρθρωσης της Επιστήμης και της Τεχνολογίας στη χώρα μας. Η οικονομική κρίση έχει ωθήσει μεγάλο μέρος αξιόλογων Ελλήνων επιστημόνων στο εξωτερικό, οι οποίοι εργάζονται κυρίως σε χώρες της Ε.Ε. και στις Η.Π.Α. Το πρόβλημα αυτό συνδέεται με την ανα-διάρθρωση της Τεχνικής Εκπαίδευσης, τον επανακαθορισμό του ρόλου των Π.Π.Σ., τον επανασχεδιασμό των Αναλυτικών Προγραμμάτων, τη σχέση των Τ.Ε.Ι. με τα Α.Ε.Ι., θέματα που πρέπει να αντιμετωπίσει άμεσα το Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας. 
Στο πνεύμα αυτό θεωρούμε ότι είναι σκόπιμο να θεσμοθετηθούν, να οργανωθούν και να υποστηριχθούν Λύκεια με την ονομασία «Σχολεία Επιστημών» (Σ.Ε.) στις μεγαλύτε-ρες πόλεις της χώρας. Ο σκοπός των Σχολείων αυτών θα είναι η εκπαίδευση σε υψηλό επίπεδο, αποφοίτων Γυμνασίων με αποδεδειγμένες ειδικές ικανότητες στα Μαθηματικά, στις Επιστήμες και στην Πληροφορική, ώστε να δημιουργηθεί η «κρίσιμη μάζα» μελλοντικών φοιτητών των Πολυτεχνικών, των Φυσικομαθηματικών και των Σχολών Πληροφορικής, από την οποία θα προκύψει στο άμεσο μέλλον η νέα γενιά των επιστη-μόνων που θα εργαστούν και θα δραστηριοποιηθούν για την ανάπτυξη της εγχώριας επιστήμης και Τεχνολογίας. Τα Σχολεία αυτά θα είναι μία εξελιγμένη μορφή των αποκαλούμενων «Πρακτικών Λυκείων» που υπήρχαν παλαιότερα στη χώρα μας, αλλά προσαρμοσμένη στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες. Πιλοτικά είναι εφικτό να λειτουρ-γήσουν δύο Σ.Ε. στην Αθήνα και ένα στη Θεσσαλονίκη. Στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση υπάρχει εκπαιδευτικό δυναμικό για τη στελέχωση των σχολείων αυτών που διαθέτει πολύ ικανοποιητικό επίπεδο γνώσεων και διδακτική εμπειρία. Απαιτείται όμως νέο ειδικά σχεδιασμένο Αναλυτικό Πρόγραμμα σπουδών, εμπλουτισμένα διδακτικά εγχειρίδια (σε πρώτη φάση σε ηλεκτρονική μορφή) και μία σχετικά επαρκής βιβλιοθήκη. Οι επιδόσεις των υποψήφιων μαθητών σε πανελλήνιους και διεθνείς διαγωνισμούς Μαθηματικών, Επιστημών και Πληροφορικής θα είναι ένα κριτήριο αυξημένης βαρύτητας όπως και οι εξετάσεις εισαγωγής τους στα σχολεία αυτά.
Το κόστος λειτουργίας τους παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία δεν είναι απαγο-ρευτικό, επειδή υπάρχουν ήδη διορισμένοι εκπαιδευτικοί στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και κτιριακές εγκαταστάσεις. Αυτό που απαιτείται είναι πολιτική βούληση, μελέτη της διεθνούς εμπειρίας, καινοτόμες και αποτελεσματικές ιδέες, αποφυγή των λαθών και απαγκίστρωση από ιδεολογικές και παιδαγωγικές προκαταλήψεις του παρελθόντος.  
Πολιτικά και παιδαγωγικά προβλήματα για την ίδρυση Σ.Ε.
Η ανάδειξη των ικανοτήτων και της εκπαίδευσης ταλαντούχων μαθητών δεν φαίνεται να απασχολεί σοβαρά την ελληνική κοινωνία, παρά τα πλεονεκτήματα που έχει μια τέτοια πολιτική. Το Ελληνικό κράτος μέσω του Κοινοβουλίου για το πρόβλημα της εκ-παίδευσης ταλαντούχων μαθητών την 29η Οκτωβρίου 2003 ψήφισε σχέδιο νόμου στη ΙΔ' Συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής στο οποίο αναφέρεται: «Στο άρθρο 1, παρ. 2 του νόμου 2817/2000 προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Ειδικής εκπαιδευτικής μεταχείρισης μπορεί να τύχουν τα άτομα που έχουν ιδιαίτερες ικανότητες και ταλέντα». Πέραν τούτου, ουδέν. Δεν είναι τυχαία η επισήμανση του δικτύου «Απόλλων» για τα χαρισματικά και ταλαντούχα παιδιά σε έγγραφό του προς το Υπουργείο και στην επιτροπή μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής στις 27 Αυγούστου 2008. Σε αυτό τονίζεται ότι: «Αν και με χρηματοδότηση από ΕΠΕΑΕΚ γράφτηκε Οδηγός για «ιδιαίτερες νοητικές ικανότητες και ταλέντα» και υπήρχε από το 2004 στην ιστοσελίδα του Π.Ι., σήμερα πλέον υπάρχει μόνο το εισαγωγικό σημείωμα και τα περιεχόμενά του».
Ορισμένοι εκπρόσωποι των κομματικών επιτελείων θεωρούν ότι κάθε προσπάθεια δια-φοροποιημένης εκπαίδευσης έχει σκοπό «να αναπτύξει την κερδοφορία του Κεφαλαίου», αποσκοπεί στον «ταξικό διαχωρισμό» κλπ. Το παράδοξο είναι ότι με αυτές τις πολιτικές θέσεις θεωρούν πως εκφράζουν την πρόοδο και την εξέλιξη της Ελληνικής κοινωνίας. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι με τέτοιες απόψεις και κυρίως τέτοιες πρακτικές, αντικειμενικά αυτό που κάνουν είναι να στέλνουν μαθητές στα ιδιωτικά σχολεία, τα οποία ανιχνεύουν ταλαντούχους μαθητές από τα δημόσια και στη συνέχεια τα εντάσσουν στο δυναμικό τους μέσω των αποκαλούμενων «υποτροφιών» και άλλων κινήτρων. Στην περίπτωση αυτή έχουμε μία κραυγαλέα αντίφαση, αφού υποτίθεται ότι τέτοιες θέσεις και πρακτικές είναι υπέρ της Δημόσιας εκπαίδευσης, αντικειμενικά όμως λειτουργούν υπέρ της ιδιωτικής. Ένα δεύτερο παράδοξο είναι ότι πολλοί από τους εκφραστές τέτοιων θέσεων στέλνουν τα παιδιά τους να φοιτήσουν σε ιδιωτικά σχολεία. Με μια επιπόλαια ρητορική χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο, κατακεραυνώνουν οποιοδήποτε επιχείρημα και πρόταση που αφορά στην αξιοποίηση του μαθητικού δυναμικού της χώρας. Έτσι στο ερώτημα γιατί «στις χώρες του αποκαλούμενου υπαρκτού σοσιαλισμού, υπήρχαν ειδικά σχολεία εκπαίδευσης ταλαντούχων μαθητών», ξενίζει η απάντηση πως «αυτά υπήρχαν προς όφελος της σοσιαλιστικής κοινωνίας». Βεβαίως με τέτοιου είδους λογικούς ακροβατισμούς δεν έχει νόημα η ερώτηση, «πώς είναι δυνατόν η άρχουσα τάξη στην Ελλάδα να μη γνωρίζει τα συμφέροντά της και δεν παίρνει καμία πρωτοβουλία ανάδειξης των ταλαντούχων μαθητών» ή τουλάχιστον δεν λαμβάνει υπόψη της τα επιχειρήματα των «ταξικών εχθρών της» και δεν προχωρεί στην ίδρυση σχολείων ταλαντούχων μαθητών. Ας παρακάμ-ψουμε τον ανούσιο και πτωχό σε επιχειρήματα πολιτικό λόγο και ας επικεντρωθούμε στην πραγματικότητα. Τα ταλαντούχα παιδιά έχουν αποκτήσει ένα μεγάλο μέρος των γνώσεων που προβλέπει το Αναλυτικό Πρόγραμμα, πριν ακόμη ξεκινήσει το σχολικό έτος ή έχουν αποκτήσει πολύ περισσότερες γνώσεις με τη λήξη του, ενώ ταυτόχρονα οι δυνατότητες που τους προσφέρονται για «μία άλλη ποιότητα στη μάθηση» είναι κραυγαλέα εξισωτικές «προς τα κάτω».
Δεν αγνοούμε ότι οι ιστορικές, πολιτικές και οικονομικές συνθήκες της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας, όχι μόνο δεν της επέτρεψαν να ασχοληθεί σοβαρά με το πρόβλημα της εκπαίδευσης των ταλαντούχων νέων και τη δημιουργία «ειδικών» σχολείων, αλλά διαμόρφωσαν και μία άκρως συλλογικά αρνητική στάση απέναντι στο πρόβλημα αυτό. Παρ’ όλα αυτά η ανάπτυξη της Επιστήμης και της Τεχνολογίας στην Ελλάδα δεν μπορεί να προκύψει παρά μόνον από ευφυείς, ευέλικτες δράσεις και προγράμματα για την Εκπαίδευση. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να παρατηρούμε, να μελετούμε τι συμβαί-νει και στις υπόλοιπες χώρες, σε όλη την Υφήλιο.
Δεδομένα από τα Σχολεία Επιστημών σε άλλες χώρες
Τέτοιου είδους σχολεία δεν είναι καινοφανή στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών χωρών αν-εξάρτητα αν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή όχι. Επίσης, τέτοια σχολεία υπάρχουν και σε χώρες εκτός Ευρώπης, όπως στην Ασία, στην Αυστραλία και στην Αμερική. Παραθέτουμε ορισμένα παραδείγματα.

1.      Αναφορά στα σχολεία Επιστημών στην Αυστρία
Το Σχολείο «Karl Popper». Πρόκειται για ένα δημόσιο σχολείο που βρίσκεται στην 4η περιφέρεια της Βιέννης. Σε αυτό φοιτούν εξαιρετικά ταλαντούχοι μαθητές από την 9η έως και την 12η τάξη. Κάθε έτος εισάγονται 24 μαθητές με προσανατολισμό στις Επιστήμες και 24 μαθητές με προσανατολισμό στις ανθρωπιστικές σπουδές. Η εισαγωγή των μαθητών γίνεται κυρίως με βάση τα αποτελέσματα εξετάσεων με διεθνώς αναγνωρισμένα τεστ, ο οποίος διεξάγεται από εξωτερικό φορέα.  Η επίσημη ιστοσελίδα του Σχολείου είναι η https://www.popperschule.at/.  

                                

  1. Αναφορά στα σχολεία Επιστημών στη Γερμανία
Το ομοσπονδιακό σχολείο «Sankt Afra» είναι ένα οικοτροφείο για εξαιρετικά προικι-σμένους μαθητές στη γερμανική πόλη Meissen της Σαξονίας. Ιδρύθηκε το 1543 και επανιδρύθηκε το 2001. Να σημειωθεί ότι το σχολείο αυτό είχε καταστραφεί από τους ναζιστές. Ο στόχος του Σχολείου είναι να προωθήσει την πνευματική και κοινωνική ανάπτυξη ταλαντούχων μαθητών. Το κόστος για τη φοίτηση σε αυτό διαμορφώνεται ανάλογα με τα εισοδήματα των γονέων, όπως και τα έξοδα μεταφοράς των μαθητών. Είναι το πρώτο δημόσια χρηματοδοτούμενο σχολείο για εξαιρετικά προικισμένους μαθητές στη Γερμανία και είναι ένα πρότυπο για παρόμοια σχολεία.
                      

Η βιβλιοθήκη του σχολείου κατεστραμμένη από τους Ναζί.
Η σύγχρονη βιβλιοθήκη του σχολείου

Στο κρατίδιο της Βάδης-Βυρτεμβέργης υπάρχει το Landesgymnasium für Hochbegabte, Δημόσιο Λύκειο για ταλαντούχα και χαρισματικά παιδιά, το οποίο χρηματοδοτείται από την πόλη του Schwäbisch Gmünd και από τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό. Το σχολείο φιλοξενήθηκε στις πρώην εγκαταστάσεις της αμερικανικής στρατιωτικής βάσης πυρηνικών πυραύλων Pershing ΙΙ που εγκαταλείφθηκε το 1990. Κατασκευάστηκαν εκπαιδευτήρια, οικοτροφείο και διαμερίσματα εκπαιδευτικών στους ανακαινισμέ-νους στρατώνες, εστιατόριο και γυμναστήριο. Το οικοτροφείο λειτούργησε για πρώτη φορά το σχολικό έτος 2004-05 με ένα τμήμα των 24 μαθητών για κάθε τάξη 7 έως και 10. Σήμερα έχει περίπου 250 μαθητές από τους οποίους περίπου 200 είναι οικότροφοι.
Είναι ενδιαφέρον ότι το συμβούλιο των μαθητών έχει συμμετοχή για θέματα που αφορούν την εκπαίδευσή τους και υπάρχει μεγάλη παιδαγωγική ελευθερία και μορφές αυτο-οργάνωσης λόγω του ιδιαίτερου επιπέδου των μαθητών και του σκοπού του σχολείου. Αυτοί επιλέγονται μέσω ειδικών εξετάσεων για την 7η τάξη και για όποια άλλη τάξη παρουσιαστεί κενή θέση. Είναι σημαντικό ότι οι μαθητές φοιτούν σε κάποια τάξη όχι σύμφωνα με την ηλικία τους, αλλά σύμφωνα με το επίπεδο των γνώσεων και των ικανοτήτων τους. Οι μαθητές μπορεί σε κάποια μαθήματα να φοιτούν σε μία τάξη και σε κάποια άλλα μαθήματα σε μεγαλύτερη. Αυτό συμβαίνει συνήθως στα Μαθηματικά και στις ξένες γλώσσες. Επίσης, σε κάποια μαθήματα μπορεί ο μαθητής να αποφασίσει με τη βοήθεια των δασκάλων του, του μέντορα και των γονέων του ότι έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της μάθησης. Αντίστοιχα σχολεία είναι το «Landesschule Pforta» στη Σαξονία-Άνχαλτ, το «Internatsschule Schloss Hansenberg» στο κρατίδιο της Έσσης.
  1. Αναφορά στα σχολεία Επιστημών της Σερβίας
Ενδιαφέρουσα είναι η περίπτωση της Σερβίας, διότι είναι μια Βαλκανική χώρα, η οποία κατείχε μία ιδιαίτερη πολιτική και οικονομική θέση στον ανταγωνισμό μεταξύ χωρών Δυτικής και Ανατολικής Ευρώπης. Είναι μια χώρα που έκανε πάντα μελετημένα βήματα στην οικονομία, στον αθλητισμό, στην πολιτική και προφανώς και στην εκπαίδευση. Στο Βελιγράδι υπάρχει το σημαντικό ειδικό σχολείο Επιστημών το M.G.Β., συντομογραφία του Математичка гимназија Београд.
Το Σχολείο ιδρύθηκε το 1966 ένα χρόνο μετά την ίδρυση του διάσημου Φυσικομαθηματικού σχολείου Κολμογκόροφ στη Μόσχα. Σε αυτό φοιτούν ταλαντούχοι μαθητές στα Μαθηματικά, στις Φυσικές Επιστήμες και στην Πληροφορική. Η έγγραφή τους πιστοποιείται μέσω ειδικών εξετάσεων και από τα αποτελέσματα που επιτυγχάνουν στις αντίστοιχες Ολυμπιάδες και διαγωνισμούς. Οι διδάσκοντες είναι 160, ορισμένοι από τους οποίους είναι μέλη Δ.Ε.Π. του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου. Περισσότεροι από το 50% των διδασκόντων είναι πρώην μαθητές αυτού του ειδικού σχολείου. Το Σχολείο έχει διασυνδέσεις και συνεργασία με διεθνή επιστημονικά ινστιτούτα όπως το CERN, τα Institute for Nuclear Research –Dubna, Lomonosov Moscow State University. Επίσης, συνεργάζεται με τα Πανεπιστήμια, Berkeley, Oxford, Cambridge, Warwick, Imperial College London, Μ.Ι.Τ., Columbia, Stanford, Harvard, University College London. Στο σχολείο ισχύει ειδικό Αναλυτικό Πρόγραμμα και σε αυτό φοιτούν 550 μαθητές ηλικίας από 12 έως 19 ετών. Κατά το σχολικό έτος 2013-14 φοιτούσαν 155 κορίτσια και 395 αγόρια. Ο μέσος όρος της διδακτικής εμπειρίας των διδασκόντων είναι 18 έτη. Το Σχολείο έχει μία πεντηκονταετή παρουσία στην Εκπαίδευση της Σερβίας και οι πολλοί απόφοιτοί του είναι κάτοχοι διδακτορικών και μεταπτυχιακών διπλωμάτων.

Κάποια από τα βιβλία που εκδίδονται για τους μαθητές του σχολείου Μ.Γ.Β.
Συνολικά έχουν κερδίσει περισσότερα από 400 μετάλλια και διακρίσεις από διάφορες χώρες του κόσμου. Για παράδειγμα στη Διεθνή Ολυμπιάδα Επιστημών του 2009 οι μαθητές του είχαν κερδίσει 12 μετάλλια και στη Διεθνή Ολυμπιάδα Επιστημών του 2010 είχαν κερδίσει 23 μετάλλια. Ο Πρόεδρος της Σερβίας Boris Tadić και ο Υπουργός Παιδείας Žarko Obradović είναι απόφοιτοί του. Το 2008 αναγνωρίστηκε και επαναβεβαιώθηκε η θεμελιώδης σημασία του για την ανάπτυξη της Επιστήμης στη Σερβία. Στη σελίδα https://en.wikipedia.org/wiki/Matemati%C4%8Dka_gimnazija υπάρχουν πληροφορίες για το σχολείο αυτό.
Μαθητές του σχολείου Μ.Γ.Β. βραβευμένοι σε διεθνείς ολυμπιάδες επιστημών

Να σημειωθεί ότι στη Σερβία παρά τη δύσκολη οικονομική και πολιτική κατάσταση υπάρχουν αντίστοιχα σχολεία και σε άλλες πόλεις. Για παράδειγμα στην πόλη Νις της Νότιας Σερβίας υπάρχει το Σχολείο με το όνομα «Svetozar Markovic». Ιδρύθηκε το 1954 και έχει δύο κλάδους των Επιστημών και των Ανθρωπιστικών Σπουδών. Πρόκειται για ένα σχολείο με μεγάλη παράδοση και υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης των μαθητών του στις Επιστήμες και στον Πολιτισμό. Η ιστοσελίδα του Σχολείου είναι η http://www.gsm-nis.edu.rs/home.html
Το Σχολείο «Svetozar Markovic» στην Νις

  1. Αναφορά στα σχολεία Επιστημών της Βουλγαρίας
Στην πρωτεύουσα Σόφια υπάρχουν δύο σχολεία που σχετίζονται με το Κρατικό Πανεπιστήμιο «Άγιος Κλήμης της Οχρίδας». Είναι το «Εθνικό Λύκειο Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών» και το «Εθνικό Γυμνάσιο Παλαιών γλωσσών και Πολιτισμών». Πρόσφατα η Δήμαρχος της πόλης ανακοίνωσε την ίδρυση ενός νέου σχολείου Επιστημών στο πλαίσιο του εορτασμού των 125 ετών από την ίδρυση του Κρατικού Πανεπι-στημίου. Στη Σόφια υπάρχει το Λύκειο Μαθηματικών «Paisiy Hilendarski» με επιλεγμένους εκπαιδευτικούς και ξεχωριστό πρόγραμμα σπουδών. 
Επίσης, υπάρχει το Κρατικό Σχολείο Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών «Ακαδημαϊκος Lyubomir Chakalov» προς τιμήν του διεθνούς φήμης Βούλγαρου μαθηματικού Λιουμπομίρ Τσακάλωφ. Από το σχολείο αυτό έχουν αποφοιτήσει περισσότεροι από 1000 μαθητές. Η επίσημη ιστοσελίδα του σχολείου είναι η http://npmg.org/.

Στην πόλη Kazanlak το 1970 ιδρύθηκε το σχολείο «Nikola Obreshkov», το οποίο ήταν ένα από τα πρώτα μαθηματικά σχολεία της Βουλγαρίας λόγω των υψηλών επιδόσεων που είχαν οι μαθητές της πόλης στους μαθηματικούς διαγωνισμούς και ολυμπιάδες. Από το 1981 στο σχολείο δόθηκε έμφαση στην Πληροφορική και στις άλλες Επιστήμες. Οι μαθητές έχουν λάβει υψηλές διακρίσεις στις διεθνείς ολυμπιάδες Μαθηματικών, Φυσικής, Χημείας, Βιολογίας, Αστρονομίας, Πληροφορικής και Ρομποτικής.
Στη Βάρνα λειτουργεί το Σχολείο «Dr. Petar Beron». Το νέο καθεστώς το 1945 μετα-σχημάτισε ένα από τα καλύτερα σχολεία της πόλης που είχε ιδρυθεί το 1893 σε κρατικό σχολείο για ταλαντούχους μαθητές. Το 1963 το σχολείο από πολυτεχνικό έγινε φυσικομαθηματικό και το 1971-72 ειδικεύτηκε στα Μαθηματικά. Οι 240 μαθητές του σχολείου φοιτούν σε αυτό μετά από εξετάσεις. Εκτός από τα βασικά Μαθηματικά οι μαθητές διδάσκονται θέματα από τη Μαθηματική Λογική, Θεωρία Πιθανοτήτων, Συνδυαστική, Παραστατική Γεωμετρία, Θεωρία Συνόλων κ.α. Από το σχολείο αυτό έχουν αποφοιτήσει μαθητές οι οποίοι έγιναν αξιόλογοι επιστήμονες. Η ιστοσελίδα του σχολείου είναι η  http://www.mgberon.com/html/indexEn.php

Βραβεύσεις των μαθητών του σχολείου Petar Beron σε διαγωνισμούς

Στο Μπουργκάς υπάρχει το Σχολείο Φυσικών Επιστημών και Μαθηματικών.

Στο Pleven υπάρχει το Σχολείο Μαθηματικών και Επιστημών  "Geo Milev". Στην ιστο-σελίδα http://www.pleven-mg.com/4-1-mevdunarodni.html καταγράφονται 40 μαθητές του σχολείου με διακρίσεις σε διεθνείς διαγωνισμούς επιστημών.


  1. Αναφορά στα σχολεία Επιστημών της Ρωσικής Ομοσπονδίας
Τα σχολεία Μαθηματικών και Επιστημών στη χώρα αυτή ήταν παράδειγμα για όλες τις χώρες που ακολούθησαν το πολιτικό-οικονομικό μοντέλο της Ε.Σ.Σ.Δ. Το αξιοσημεί-ωτο είναι ότι ορισμένες χώρες της Δύσης μελέτησαν και συνεχίζουν να μελετούν με προσοχή τα αποτελέσματα και τα πλεονεκτήματα τέτοιων σχολείων, έτσι ώστε έχει κατατεθεί πλούσια βιβλιογραφία και έχει επιχειρηθεί αντίστοιχη παιδαγωγική πρακτική προσαρμοσμένη στις συνθήκες της κάθε χώρας.
Στη Μόσχα υπάρχει το Φυσικομαθηματικό Σχολείο Νο18 της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, το οποίο ίδρυσε ο μαθηματικός Ακαδημαϊκός Andrei Kolmogorov και είναι ένα από τα διασημότερα της χώρας. Σε αυτό έχουν φοιτήσει πολλοί κάτοχοι βραβείων Nobel και επιστήμονες πρώτης βαθμίδας. Επίσης, το Φυσικομαθηματικό σχολείο Νο15 της Μόσχας έχει εξαιρετικά αποτελέσματα.
                                   
   Το σήμα του Σχολείου Κολμογκόροφ      Βραβευμένοι μαθητές του σχολείου το 2008
Ο Ακαδημαϊκός Α. Κολμογκόροφ σε φωτογραφία με τους μαθητές
του σχολείου Νο 18 της Ακαδημίας Επιστημών

Το 2ο Φυσικομαθηματικό σχολείο της Μόσχας που ιδρύθηκε το 1958 έχει συγκεντρώ-σει πολύ ταλαντούχους μαθητές στις Επιστήμες και διαθέτει εξαιρετικούς διδάσκοντες.
Το ειδικό σχολείο Νο 179 της Μόσχας, όπως και ο κρατικό σχολείο Νο 57 της Μόσχας ειδικεύεται στα Μαθηματικά.
Φωτογραφίες του 2ου Ειδικού Σχολείου της Μόσχας από την εποχή της ίδρυσής του

       Σχολεία Επιστημών υπάρχουν στην Αγία Πετρούπολη από τα οποία έχουν αποφοιτήσει διάσημοι επιστήμονες-ερευνητές και πανεπιστημιακοί δάσκαλοι. Το Λύκειο 239 της Αγίας Πετρούπολης ειδικεύεται στα Μαθηματικά και στις Επιστήμες. Και μόνον το γεγονός ότι οι θρύλοι των Μαθηματικών Υuri Matiyasecvich, Gregori Perelman, και Stanislav Smirnov κάτοχοι του βραβείου Fields ήταν μαθητές του 239 σχολείου, το κατατάσσει άμεσα στα πλέον φημισμένα Σ.Ε. σε όλο τον Κόσμο.
Το περίφημο 239 σχολείο της Αγίας Πετρούπολης

Περισσότερες πληροφορίες για το σχολείο τους στόχους και τη λειτουργία τους υπάρ-χουν στην σελίδα  https://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Petersburg_Lyceum_239.
Το 30ο Λύκειο της Πετρούπολης ειδικεύεται στα Μαθηματικά και στις Επιστήμες. Πλη-ροφορίες για το σχολείο https://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Petersburg_Lyceum_30.
Διακρίσεις σε διαγωνσιμούς μαθητών του 30 Λυκείου της Πετρούπολης

Το κρατικό φυσικομαθηματικό σχολείο του Πανεπιστημίου του Novosibirsk ένα από τα καλύτερα της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Από αυτό αποφοίτησαν πολλοί ερευνητές για τα διαστημικά προγράμματα και για την εξειδικευμένη Τεχνολογία της Ομοσπονδίας.
Το Φυσικομαθηματικό σχολείο Νο 27 στο Χάρκοβο στην Ουκρανία, (πρόσφατα ανήκει σε άλλη κρατική οντότητα), διατηρεί την ίδια παιδαγωγική φιλοσοφία. Η νέα επίσημη σελίδα του σχολείου είναι http://pml27.klasna.com/uk.  
Τα Φυσικομαθηματικά σχολεία Νο 50 και Νο 51 στο Mινσκ είναι παραδείγματα Σ.Ε. στην Λευκορωσία.

  1. Αναφορά στα σχολεία στο Ισραήλ
Στο Ισραήλ οι πολύ δυνατοί μαθητές στα Μαθηματικά και στις Επιστήμες παρακολου-θούν εκτός του σχολείου μια φορά την εβδομάδα μαθήματα 4 ωρών μετά από εξετάσεις από ειδικούς εκπαιδευτικούς στο Πανεπιστήμιο Bar-Ilan του Τελ Αβίβ. Οι Ισραηλινοί διεξάγουν τα τελευταία χρόνια συστηματικές έρευνες, ιδιαίτερα στο Πανεπιστήμιο της Χάϊφα για τους ταλαντούχους μαθητές στις επιστήμες και στα Μαθηματικά και προσπαθούν τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών να τα εφαρμόσουν στην πράξη. Ανάλογη δραστηριότητα πραγματοποιείται και στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ.

  1. Το πρόγραμμα για τους ταλαντούχους στην Τσεχία
Μέσω του προγράμματος Talnet που έχει αναπτυχθεί από το Πανεπιστήμιο του Καρό-λου στην Πράγα, οι ταλαντούχοι μαθητές επικοινωνούν διαδικτυακά, παίρνουν πληρο-φοριακό υλικό, μαθήματα, συμμετέχουν σε συζητήσεις και διαγωνισμούς και αναπτύσ-σουν δραστηριότητες για θέματα που τους ενδιαφέρουν. Η επίσημη σελίδα του προγράμματος στην τσέχικη γλώσσα είναι η:  http://www.talnet.cz/

  1. Αναφορά στα σχολεία Επιστημών της Αυστραλίας
Το Αυστραλιανό Σχολείο Επιστημών και Μαθηματικών (το ASMS) είναι δημόσιο Λύκειο μικτής εκπαίδευσης για μαθητές από την 10η  έως τη 12η τάξη και βρίσκεται στην Αδελαΐδα, στη Νότια Αυστραλία στην πανεπιστημιούπολη του Flinders. Το σχολείο προσελκύει σπουδαστές από τη μητροπολιτική περιοχή της Αδελαΐδας, αλλά και από άλλες περιοχές. Ο στόχος του είναι να προετοιμάζει τους μαθητές για το Πανεπι-στήμιο ιδίως στους τομείς των Μαθηματικών και των Επιστημών. Η εκπαίδευση στο ASMS δεν είναι η τυπική, επιζητείται ένα έντονο ενδιαφέρον για μάθηση τόσο από τους μαθητές όσο και από το διδακτικό προσωπικό. Οι μαθητές έχουν την ελευθερία να ελέγχουν το ρυθμό της εκπαίδευσής τους. Το ASMS έχει ως στόχο οι μαθητές του να είναι απόλυτα υπεύθυνοι για το τι μαθαίνουν και να είναι αυτοδύναμοι για την ολοκλή-ρωση των καθηκόντων τους. Το Σχολείο λειτούργησε για πρώτη χρονιά το 2003 και υπάρχουν μόνο δύο τέτοια σχολεία στην Αυστραλία. Ένα χαρακτηριστικό του σχολείου είναι η παιδαγωγική σχέση του με το Πανεπιστήμιο Flinders. Το ASMS απολαμβάνει πολλά οφέλη από το Πανεπιστήμιο, συμπεριλαμβανομένων της βιβλιοθήκης, της καφετέριας, φοιτητικών υπηρεσιών και προνομίων, διευκολύνσεις στις μεταφορές, στους χώρους αναψυχής και πάρκινγκ,  πρόσβαση στα αμφιθέατρα και σε άλλες εγκαταστάσεις. Επιπλέον, οι μαθητές του ASMS μπορούν να συμμετέχουν σε ερευνη-τικά προγράμματα του Πανεπιστημίου Flinders. Αν και το ASMS είναι προσανατολι-σμένο στις Επιστήμες και στα Μαθηματικά προσφέρει στους μαθητές του ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα σπουδών που καλύπτει όλους τους τομείς της εκπαίδευσης, ώστε με την αποφοίτησή τους να κατέχουν το απαραίτητο πιστοποιητικό εκπαίδευσης που ισχύει για τη Νότια Αυστραλία (SACE). Υπάρχουν οκτώ εκ περιτροπής βασικά μαθήματα (δύο σε κάθε εξάμηνο), ενώ τα Μαθηματικά διδάσκονται σε όλα τα έτη. Τα οκτώ μαθήματα είναι «Γη και Κόσμος», «Βιοτεχνολογία», «Βιοποικιλότητα», «Νανοτε-χνολογία», «Το ανθρώπινο Σώμα», «Συστήματα επικοινωνίας» και «Ο Κόσμος της Τεχνολογίας». Αυτά τα μαθήματα είναι απαραίτητα για τους μαθητές ώστε να λάβουν το πιστοποιητικό SACE επιπέδου 1.
Η ιστοσελίδα του σχολείου είναι η  http://www.asms.sa.edu.au/.
Άλλες ιστοσελίδες για Σ.Ε. στην Αυστραλία που υπάρχουν στο Διαδίκτυο είναι οι:

9.      Αναφορά στα σχολεία Επιστημών της Δημοκρατίας της Κορέας
Στην πρωτεύουσα Σεούλ υπάρχουν πολλά δημόσια Σ.Ε. από τη δεκαετία του 1990, αλλά και σε άλλες μεγάλες πόλεις. Πληροφορίες καταγράφονται τις ιστοσελίδες:
Η σελίδα στα Αγγλικά του σχολείου επιστημών της πόλης Sejong είναι η ακόλουθη
http://www.sjsh.hs.kr/custom/custom.do?dcpNo=22810
Η σελίδα στα Αγγλικά του σχολείου Επιστημών της πόλης Hamsung είναι η εξής:
http://www.hansung-sh.hs.kr/custom/custom.do?dcpNo=132557

10.  Αναφορά στα σχολεία Επιστημών της Κούβας
Από το 1970 η κυβέρνηση Κάστρο ίδρυσε ειδικά σχολεία για τους μαθητές που είναι ταλαντούχοι στα Μαθηματικά και στις Επιστήμες. Σε αμερικανική έρευνα του 1998 των Eileen Donoghue και Bruce Vogeli περιγράφεται πλήρως το «Σχολείο Λένιν» στην Αβάνα. Στο Σχολείο αυτό φοιτούν 2.700 ταλαντούχα αγόρια και κορίτσια και τους παρέχεται ένα πρόγραμμα σπουδών στις Καλές Τέχνες, στις ανθρωπιστικές επιστήμες, στις φυσικές επιστήμες και στα Μαθηματικά. Υπάρχουν επιπλέον 14 περιφερειακά σχολεία που εστιάζουν στην εκπαίδευση στα Μαθηματικά και στις Επιστήμες και σε αυτά φοιτούν 5.000 αγόρια και κορίτσια.
                                                 Το σχολείο  Lenin στην Αβάνα
Το Σ.Ε. βασίζεται σε ρωσικό πρότυπο, το πρόγραμμα σπουδών απαιτεί περισσότερες ώρες την εβδομάδα διδασκαλίας των Μαθηματικών σε σύγκριση με 8 ώρες που διδά-σκονται στα τυπικά σχολεία. Σε αυτό υπάρχουν κατάλληλες εγκαταστάσεις, έτσι ώστε οι μαθητές να συμμετέχουν σε μια ποικιλία ομίλων μετά τα μαθήματα, σε μαθήματα Πληροφορικής και σε ειδικά σεμινάρια που τους προετοιμάζουν για τις εθνικές μαθητικές διοργανώσεις και ολυμπιάδες. Για την εγγραφή στα σχολεία αυτά απαιτού-νται συστάσεις από καθηγητές, εξαιρετική βαθμολογία και επίδοση στις εξετάσεις στα Μαθηματικά και στα Ισπανικά. Ο στόχος είναι να διατηρηθούν υψηλά ακαδημαϊκά πρότυπα απόδοσης. Οι θέσεις διδασκαλίας σε αυτά τα σχολεία είναι εξαιρετικά αντα-γωνιστικές. Οι απόφοιτοι των «σχολείων Λένιν» δυστυχώς δυσκολεύονται να έχουν άμεση πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Στο παρελθόν, ήταν εγγεγραμμένοι ως φοιτητές σε Πανεπιστήμια στην Ανατολική Ευρώπη με την αντίστοιχη κρατική υποστήριξη. Σήμερα, η κουβανική οικονομία δεν μπορεί να απορροφήσει τον αριθμό των ταλαντού-χων στα Μαθηματικά και στις Επιστήμες και πολλοί απόφοιτοι κάθε χρόνο μετανα-στεύουν σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής στερώντας την Κούβα από πολύτιμο επιστημονικό δυναμικό.

11.  Αναφορά στα σχολεία Επιστημών του Ιράν
Στο Ιράν υπάρχουν σχολεία Επιστημών στην Τεχεράνη και στο Ισπαχάν. Το Φυσικομα-θηματικό σχολείο του Ισπαχάν έχει την ιδιαιτερότητα να φιλοξενεί και μαθητές οι οποίοι είναι ταλαντούχοι στα Μαθηματικά και ταυτόχρονα έχουν προβλήματα όρασης.
Η ιστοσελίδα του σχολείου στην Αγγλική γλώσσα είναι η:
http://www.mathhouse.org/visitorpages/show.aspx?IsDetailList=true&ItemID=2633,1

12.  Αναφορά στα σχολεία Επιστημών του Μεξικού
Από το 1982 οι ταλαντούχοι μαθητές αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο της εκπαίδευσης της ειδικής αγωγής. Μέσω της πιστοποίησης της κλίμακας νοημοσύνης Wechsler ανιχνεύονται οι ταλαντούχοι μαθητές του Δημοτικού, αλλά τα αποτελέσματα δεν δημοσιεύονται. Από το 1985 έντεκα μεξικανικές πολιτείες  άρχισαν να συμμετέχουν στο κίνημα της εκπαίδευσης ταλαντούχων. Την πενταετία 1989–1994 το πρόγραμμα Programa de Capacidades y Aptitudes Sobresalientes ενσωματώθηκε στην εκπαι-δευτική μεταρρύθμιση σε 13 από τις 30 πολιτείες του Μεξικού. Το CAS προτείνει κάθε πολιτεία να σχεδιάσει ένα πρότυπο για τις ανάγκες των χαρισματικών μαθητών. Η ταυτοποίηση στο CAS προτείνεται να γίνεται με τις ίδιες μεθόδους, όμως χρησιμο-ποιούνται διάφορες μέθοδοι όπως η κλίμακα Hartman-Renzulli, η επίδοση στο σχολείο, το ισχυρό ενδιαφέρον κλπ. Η Μεξικανική Ένωση για τους ταλαντούχους χρησιμοποιεί για την πιστοποίηση τα οκτώ είδη ευφυΐας του H. Gardner και άλλα ερωτηματολόγια, τα τεστ Stanford-Binet και την κλίμακα Wechsler για παιδιά.

Sociación Mexicana  Para el Apoyo a Sobresalientes
Το 1997 δοκιμάστηκε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης ταλαντούχων στις υποβαθμισμένες πολιτείες Sinaloa, Monterrey, Chiapas μέσω και θερινών σχολείων. Το 1998 η Dolores Valadez Sierra υπεύθυνη για τους ταλαντούχους στο Centro de Estudios e Investigacion de Creatividad Aplicada πρότεινε ένα βιβλίο-οδηγό για τους γονείς και τους εκπαιδευ-τικούς, ώστε αυτά τα παιδιά να αναπτύξουν τις ικανότητες και τη δημιουργικότητά τους. Διαμορφώθηκε ένα πρόγραμμα που απευθύνεται σε 400 μαθητές ηλικίας 3 έως 12 και εκπαιδεύτηκαν πάνω από 200 εκπαιδευτικοί σε καλοκαιρινά σχολεία και σε τάξεις εμπλουτισμού κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους. Εκδόθηκε ένα ενημερωτικό δελτίο στο οποίο δημοσιεύονται εργασίες μαθητών και οδηγίες για το πώς να χειρίζονται δάσκαλοι και γονείς τα χαρισματικά παιδιά.

13.  Αναφορά στα σχολεία Επιστημών της Σουηδίας
Το 2009 η Σουηδία έκανε το πρώτο βήμα ως κράτος για την εκπαίδευση των ταλαντού-χων μαθητών εγκαινιάζοντας ένα πενταετές πιλοτικό πρόγραμμα. Είκοσι Λύκεια από όλη τη χώρα επιλέχθηκαν να οργανώσουν προγράμματα που να εστιάζουν σε θέματα που αφορούν τις ιδιαίτερες ικανότητες των μαθητών. Τα θέματα μπορεί να είναι Μαθηματικά, φυσικές επιστήμες, κοινωνικές ή και ανθρωπιστικές επιστήμες. Στα υπόλοιπα μαθήματα οι μαθητές ακολουθούν το εθνικό πρόγραμμα. Τέσσερα από τα επιλεγμένα σχολεία έχουν ως βασικό αντικείμενο ειδίκευσης τα Μαθηματικά. Κάθε τέτοια τάξη έχει το πολύ 30 μαθητές. Κάθε χρόνο το πρόγραμμα αυτό σε εθνικό επίπεδο αφορά γύρω στους 120 χαρισματικούς μαθητές στα Μαθηματικά. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μαθήματα τόσο σε βάθος όσο και σε εύρος ανά θέμα ή θεματικό τομέα, ώστε οι απόφοιτοι μαθητές να είναι σε θέση να σπουδάσουν σε ένα Πανεπιστήμιο. Να σημειωθεί ότι στη Σουηδία εδώ και 25 χρόνια υπήρχαν Λύκεια και άλλα σχολεία που ανέπτυσσαν παρόμοιες δραστηριότητες. Σε αυτά τα προγράμματα διδάσκουν πολύ ικανοί εκπαιδευτικοί. Η Σουηδία σήμερα έχει μια σειρά Λυκείων και άλλων σχολείων που δίνουν έμφαση στα Μαθηματικά. Ορισμένα από αυτά συμμετέ-χουν στο πιλοτικό πρόγραμμα για τους ταλαντούχους μαθητές.
Υπάρχουν πλεονεκτήματα για τα σχολεία που συμμετέχουν στο πιλοτικό πρόγραμμα σε θέματα κατανομής των πόρων και φορολογίας, αν και δεν υπάρχει οικονομική υποστή-ριξη σε τέτοιου είδους προγράμματα. Θεωρείται ότι τα μέσα ενημέρωσης θα μπορούσαν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση των χαρισματικών μαθητών, αν και είναι αποδεκτό ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη βελτίωσης της ποιότητας της διδασκαλίας. Μερικοί δήμοι έχουν αρχίσει να αναπτύσσουν δικά τους προγράμματα για υψηλές ακαδημαϊκές απαιτήσεις (διακήρυξη της υπουργού Margot Wallström, 2009). Το πιο κοινό είδος της υποστήριξης προέρχεται από μια σειρά Λυκείων ή αντίστοιχων σχο-λείων που προσφέρουν στους χαρισματικούς μαθητές των Γυμνασίων την ευκαιρία να σπουδάσουν Μαθηματικά στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ένα πολύ φιλόδο-ξο πρόγραμμα διεξάγεται στο Malmö Borgarskola όπου τα κοντινά σχολεία δευτερο-βάθμιας εκπαίδευσης και το ίδιο το σχολείο συντονίζουν τα προγράμματά τους για να διευκολύνουν μαθητές να παρακολουθούν μαθήματα σε ανώτερο επίπεδο.
Μέρος Β
Συνοπτικές προτάσεις για τη Διεύθυνση και το διδακτικό προσωπικό των Σ.Ε.
Ο διευθυντής ενός Σ.Ε. πρέπει να έχει, εκτός των τυπικών προσόντων, αποδεδειγμένο ενδιαφέρον για την εκπαίδευση ταλαντούχων μαθητών. Πρέπει να έχει τουλάχιστον 15ετή υπηρεσία στην εκπαίδευση. Να έχει την ικανότητα συνεργασίας με τα Α.Ε.Ι. και την εκπόνηση προτάσεων για τη βελτίωση της εκπαίδευσης των μαθητών. Το αποδε-δειγμένο ενδιαφέρον για την εκπαίδευση ταλαντούχων μαθητών ισχύει και ως κριτήριο επιλογής του διδακτικού προσωπικού του σχολείου. Από το διδακτικό προσωπικό απαιτείται και η συναισθηματική υποστήριξη των μαθητών αλλά και η κοινωνική υποστήριξή τους. Η επιμόρφωση του προσωπικού πρέπει να είναι συνεχής και υποχρεωτική.
Η διεύθυνση και το προσωπικό του σχολείου πρέπει να φροντίζει για την παραγωγή εντύπων και επιλογή κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού, βιβλίων σε ηλεκτρονική μορφή, άρθρων, φυλλαδίων με χαμηλό κόστος για τη διδασκαλία μαθητών. Απαιτείται να καταθέτει επεξεργασμένες προτάσεις προς το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και στα άλλα αρμόδια όργανα της Εκπαίδευσης, οι οποίες θα διευκολύνουν το έργο στο σχολείο και θα παρέχουν ουσιαστική βοήθεια στους μαθητές του. Πρέπει να παροτρύ-νει και προωθεί τη συμμετοχή των μαθητών σε διαγωνισμούς και να οργανώνει αντίστοιχους ομίλους στους οποίους μπορεί να συμμετέχουν και μαθητές από άλλα σχολεία. Το Σχολείο μέσω ενός δικτύου υποτροφιών και υλικών ενισχύσεων πρέπει να μεριμνά ιδιαίτερα για όσους από τους μαθητές του αποδεδειγμένα ανήκουν σε ένα οικονομικά και κοινωνικά ανεπαρκές περιβάλλον. Η επιλογή μαθητών στο Σχολείο δεν βασίζεται σε κριτήρια φύλου, εθνικότητας, θρησκεύματος, επαγγέλματος των γονέων, αλλά μόνο στην επίδοση σε επίσημους διαγωνισμούς και εξετάσεις.

Προτάσεις για το Αναλυτικό Πρόγραμμα των Σ.Ε.
Είναι προφανές ότι το Αναλυτικό και Ωρολόγιο πρόγραμμα ενός τέτοιου σχολείου πρέπει να προκύψει μετά από σοβαρή μελέτη, έρευνα διεθνών δεδομένων και ανταλλα-γή εμπειριών με προσαρμογή στην ελληνική πραγματικότητα. Στη συνέχεια καταθέ-τουμε μια προσωπική πρόταση, η οποία είναι ενδεικτική των αντιλήψεων του προτείνοντος. Παρ’ όλα αυτά οι πρόταση μας δεν είναι αυθαίρετη. Για τη σύνταξή της πάρθηκε υπόψη η πρακτική που ακολουθούν σχολεία Επιστημών χωρών που προαναφέρθηκαν, προσαρμοσμένα στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα.

Εβδομαδιαίο Πρόγραμμα σπουδών
Προτείνεται ένα πενθήμερο ωρολόγιο πρόγραμμα των 7 διδακτικών ωρών ημερησίως. Αυτές οι 35 ώρες διδασκαλίας την εργάσιμη εβδομάδα διακόπτονται κάθε ημέρα από δύο ημίωρα διαλείμματα και από πεντάλεπτα διαλείμματα μεταξύ των υπόλοιπων ωρών. Για όλες τις Κατευθύνσεις ορίζονται ως υποχρεωτικά μαθήματα γενικού σκοπού κατανεμημένα σε 26 ώρες την εβδομάδα.
Ώρες γενικών μαθημάτων:
7 ώρες Μαθηματικά
3 ώρες Τ.Π.Ε.
5 ώρες Ελληνική Γλώσσα
3 ώρες Αγγλική Γλώσσα
3 ώρες Ιστορία Πολιτισμού, Επιστημών και Θρησκειών
5 ώρες Φυσική Αγωγή και Μουσική
Μαθήματα ανά Κατεύθυνση - ειδίκευση 9 ώρες την εβδομάδα.
Κατεύθυνση Μαθηματικά: 4 ώρες Μαθηματικά, 3 ώρες Φυσική, 2 ώρες Τ.Π.Ε.
Κατεύθυνση Φυσική: 5 ώρες Φυσική, 2 ώρες Χημεία, 2 ώρες Τ.Π.Ε.
Κατεύθυνση Χημεία: 3 ώρες Φυσική, 4 ώρες Χημεία, 2 ώρες Βιολογία
Κατεύθυνση Βιολογία: 2 ώρες Φυσική, 3 ώρες Χημεία, 4 ώρες Βιολογία
Κατεύθυνση Πληροφορική: 4 ώρες Μαθηματικά, 2 ώρες Φυσική, 3 ώρες Τ.Π.Ε.
Στις ώρες των μαθημάτων ανά Κατεύθυνση οι μαθητές θα μαθαίνουν και τη σχετική ορολογία και τη βασική επικοινωνία στην Αγγλική γλώσσα με το πρόγραμμα CLIL. Πρέπει να δίνεται η δυνατότητα για αμοιβαία ενημέρωση μια φορά τον μήνα σε θέματα που διδάσκονται και οι υπόλοιπες κατευθύνσεις εκτός από αυτήν που έχει επιλέξει κάθε μαθητής. Οι μαθητές πρέπει να παρακολουθούν διαλέξεις που σχετίζονται με την κατεύθυνση που έχουν επιλέξει από μεταπτυχιακούς απόφοιτους των Α.Ε.Ι. αλλά και από μέλη Δ.Ε.Π.
Το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών για τα Σ.Ε. θα έχει ως βάση αυτό που ισχύει για όλα τα Γ.Ε.Λ. της χώρας, εμπλουτισμένο όμως διότι έχουν μαθητές με ιδιαίτερες μαθησια-κές ικανότητες και διδάσκοντες με επαγγελματικά και επιστημονικά προσόντα οι οποίοι είναι σε θέση να φέρουν σε πέρας ένα αυξημένων απαιτήσεων αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών. Για τα Μαθηματικά έχουμε επεξεργαστεί λεπτομερώς το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών, κάνοντας συγκρίσεις με τα προγράμματα των Σ.Ε. των χωρών κυρίως της Ρωσίας, της Σερβίας και της Ν. Κορέας.
Επίλογος
Τα δεδομένα που παρουσιάζουμε για το τι συμβαίνει σε γειτονικές αλλά και άλλες χώρες δεν επιτρέπουν να απορρίπτονται άκριτα προτάσεις για ίδρυση Σ.Ε. στην Ελλάδα. Αυτές πρέπει να ενταχθούν σε έναν εθνικό σχεδιασμό για την Παιδεία με στόχο την ανάπτυξη της Έρευνας και της Τεχνολογίας που είναι εντελώς απαραίτητος για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Αυτός συνδέεται με την παραγωγική λειτουργία ερευ-νητικών ιδρυμάτων που θα είναι ικανά να αναλαμβάνουν και προγράμματα από το εξωτερικό. Οι ελληνικής καταγωγής επιστήμονες και επιχειρηματίες πρέπει να προσεγγιστούν ώστε να στηρίξουν προγράμματα που να αξιοποιούν τις δυνατότητες των αποφοίτων των Σ.Ε. Ένας τρόπος για την επιτυχία τέτοιων σχολείων είναι οι απόφοιτοί τους να παραμένουν στην Ελλάδα και να εργάζονται σε ερευνητικά προγράμματα. Ακόμα και όσοι φοβούνται μήπως η παιδεία στη χώρα μας πάρει «λάθος κατεύθυνση», (πόσο ποιο λάθος από τη κατάσταση που βρίσκεται σήμερα;) ας επιτρέψουν το «πείραμα». Ίσως δεν είναι περιττό να τονιστεί ότι αυτή η πρόταση δεν αντιτίθεται σε αντίστοιχες προτάσεις για ίδρυση «σχολείων Ανθρωπιστικών Σπουδών» στα οποία η έμφαση θα δίνεται στην εκπαίδευση στις Γλώσσες, στη Λογοτεχνία, στην Ιστορία, στο Δίκαιο, στη Φιλοσοφία κ.α. Επίσης, δεν αντιτίθεται σε έναν γενικότερο σχεδιασμό για τη συνολική βελτίωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στη χώρας μας. Σε έναν σχεδιασμό στον οποίο μπορούν να συνυπάρχουν και να ανταλλάσσουν παιδαγωγικές πρακτικές και εμπειρίες τα Γενικά Λύκεια, τα Επαγγελματικά, τα Σχολεία Επιστημών, τα Μουσικά Σχολεία, τα Εκκλησιαστικά Λύκεια και τα Καλλιτεχνικά Λύκεια. Η ίδρυση Σ.Ε. δεν απαιτεί υψηλού ρίσκου οικονομική επένδυση. Υπάρχουν έτοιμες κτιριακές εγκαταστάσεις που μπορούν να φιλοξενήσουν, τουλάχιστον ως πιλοτικό πρόγραμμα, τη λειτουργία Σ.Ε. αρχικά στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Εκτιμούμε ότι η απόδοση ενός τέτοιου εγχειρήματος θα είναι ανάλογη με τη σοβαρότητα με την οποία θα το προσεγγίσουν οι παράγοντες που συνδέονται με τον σχεδιασμό της εκπαιδευτικής μας πολιτικής. Θεωρούμε ότι είναι εμφανές, λόγω του ειδικού σκοπού και συγκρότησης των Σ.Ε., ότι για τη σύνταξη των Αναλυτικών τους Προγραμμάτων, την επιλογή των Διευ-θυντών και του διδακτικού προσωπικού δεν έχουν θέση κριτήρια που θα λαμβάνουν υπόψη «λεπτές ισορροπίες» και σκοπιμότητες οι οποίες δεν σπανίζουν στην εκπαιδευ-τική μας πρακτική και κουλτούρα. Ίσως δεν είναι περιττό να τονίσουμε ότι αναφερθήκαμε σε Σ.Ε. τα οποία είναι δημόσια και όχι ιδιωτικά. Φυσικά, υπάρχουν χώρες στις οποίες τέτοια σχολεία λειτουργούν με κριτήρια επιχείρησης, για αυτά τα σχολεία όμως σκόπιμα δεν κάναμε κάποια αναφορά. Δεν είναι περιττό να σημειώσουμε ότι την μη ύπαρξη και λειτουργία Σ.Ε. στην Ελλάδα επωφελείται η Ιδιωτική Εκπαίδευση, δεδομέ-νο που επιδεικτικά «αγνοείται». Θεωρούμε ότι η βοήθεια που μπορούν να παρέχουν οι Φυσικομαθηματικές Σχολές και τα Πολυτεχνεία μας θα είναι ουσιώδης και εντελώς απαραίτητη για την αποτελεσματική λειτουργία και απόδοση των Σ.Ε. Άλλωστε και τα Ιδρύματα αυτά θα έχουν όφελος, αφού οι απόφοιτοι των Σ.Ε. θα είναι από τους καλύτερους φοιτητές τους. Σε όλες τις χώρες που προαναφέραμε η αμφίδρομη σχέση μεταξύ Σ.Ε. και Α.Ε.Ι. είναι αυτονόητη. Μάλιστα, για την ίδρυση των σχολείων αυτών έπαιξαν πρωταρχικό και διευθύνοντα ρόλο προσωπικότητες από τον πανεπιστημιακό χώρο και τον ευρύτερο χώρο της Επιστήμης και της Τεχνολογίας. Πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι η διαφοροποιημένη εκπαίδευση υπάρχει σε όλο τον Κόσμο, ότι χώρα έχουμε έλλειψη πληροφοριών και αποδοτικών ερευνών. Επίσης, πρέπει να πιστέψουμε ότι μπορούμε χωρίς μεγάλο οικονομικό κόστος να απομακρυνθούμε από τη στασιμό-τητα, τη συντήρηση και την μετριότητα. Αρκεί να αλλάξουμε νοοτροπία. Να δώσουμε ευκαιρίες στη νεολαία μας να αναδείξει τις δημιουργικές ικανότητές της.
Βιβλιογραφία
       Εφημερίδα Gramma http://en.granma.cu/cuba/2015-12-09/fomenting-cuban-scientific-talent
      Donoghue E. & Vogeli, Bruce, (1998). Cuba’s schools for the mathematically and scientifically talented. Gifted Child Today, Vol. 21, No 3, 32-35.
     Karp Alexander & Vogeli Bruce, (2011). Russian Mathematics Education. Programs and Practices. Word Scientific.
       Λόξα Γιοβάννα, (2004). Οδηγός για μαθητές με ιδιαίτερες νοητικές ικανότητες και ταλέντα. Οδηγίες για τους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Έκδοση ΥΠ.Ε.Π.Θ., Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Τμήμα Ειδικής Αγωγής.
       MATHEU, (2007). Αναγνώριση, Κίνητρα και Στήριξη ταλαντούχων μαθητών στα Ευρωπαϊκά Σχολεία. Έκδοση του MATH.EU. Project και σε ελληνική μετάφραση.
        Μεϊμάρης Μιχάλης & Λόξα Γιοβάννα, (2003). Ανοικτή, Ευέλικτη και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση: Μία λύση για την επιμόρφωση εκπαιδευτών χαρισματικών και ταλαντούχων μαθητών. 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την Ανοικτή και εξ αποστάσεως Εκπαίδευση. Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, σελίδες 8.
       Ντορενστάουτερ-Παπουτσάκη Πελαγία, (1994). Το προικισμένο παιδί. Μία πρώτη επιστημονική προσέγγιση σ’ ένα θέμα άγνωστο. Εκδόσεις «Το Ποντίκι», Αθήνα.
       Phillipson S. & Callingham R. (2009). Understanding Mathematical Giftedness: Integrating Self, Action Repertoires and the Environment, Chapter 33 in Shavinina Larisa (Ed.), International Handbook of Giftedness, Springer.
       Πούλος Ανδρέας, (1999). Για την αξιοποίηση των ταλαντούχων μαθητών στα Μαθηματικά. Η περίπτωση της Νότιας Κορέας. Περιοδικό «Χρονικά», έκδοση του Π.Σ.Π.Θ., τεύχος 9ο, σελ. 67-76.
       Vogeli Bruce, (Ed.), (2015).  Special Secondary Schools for the Mathematically Talented: An International Panorama. Word Scientific.
Πληροφορίες για την προσωπικότητα και τη δράση της υπουργού Margot Mallstrom υπάρχουν στην σελίδα  https://en.wikipedia.org/wiki/Margot_Wallstr%C3%B6m
Σχολεία στην Κούβα
για τους ταλαντούχους νέους στα Μαθηματικά

Ανδρέας Πούλος
Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Θεσσαλονίκης
Εισήγηση στην 9η Μαθηματική Εβδομάδα, της Ε.Μ.Ε., Θεσσαλονίκη 15-19 Μαρτίου 2017   
Περίληψη:  Η εισήγηση αναφέρεται στην ιστορία της ίδρυσης σχολείων για ταλαντούχους μαθητές στα Μαθηματικά και στις επιστήμες στην Κούβα από το 1960 και μετά. Περιγράφει την προσπάθεια της κουβανικής κυβέρνησης για την ανάπτυξη των Επιστημών και της Τεχνολογίας. Μια προσπάθεια που προσαρμόζεται συνεχώς λόγω των νέων οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών. Τα δεδομένα αναδεικνύουν ότι δεν υπάρχουν ταμπού και προκαταλήψεις σχετικά με την εκπαίδευση ταλαντούχων νέων, ούτε ως προς το σύστημα επιλογής τους με εξετάσεις ούτε για την ένταξή τους σε ειδικά σχολεία με ιδιαίτερο πρόγραμμα εκπαίδευσης. Επίσης, περιγράφεται το αυξημένο ενδιαφέρον του κουβανικού κράτους για τη συμμετοχή των νέων σε εθνικούς και διεθνείς μαθηματικούς διαγωνισμούς.

Η παρουσίαση του θέματος δεν σχετίζεται με κάποια συμπάθεια ή αντιπάθεια προς το πολιτικό καθεστώς που υπάρχει από τη δεκαετία του 1960 στη Κούβα. Μας ενδιαφέρει μια αντικειμενική περιγραφή των δεδομένων σε μια χώρα που έχει εθνική στρατηγική για την Παιδεία και η κρατική δομή της ενθαρρύνει και αναπτύσσει τα ταλέντα των νέων της προς τα Μαθηματικά και τις Επιστήμες. Η Κούβα έχει τολμήσει την ίδρυση σχολείων τα οποία στην Ελλάδα αποκαλούμε «σχολεία ελίτ». Είναι τραγικά παράδοξο ότι ορισμένοι Έλληνες εκπαιδευτικοί που συμπαθούν το κουβανικό καθεστώς είναι αντίθετοι με την ίδρυση σχολείων με εξετάσεις για ταλαντούχους νέους.
       Σημειώνουμε εξ αρχής ότι τα εκπαιδευτικά δεδομένα της Κούβας πρέπει να συγκρίνονται με αντίστοιχα χωρών πληθυσμού 11.000.000 κατοίκων, ενώ πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ο 50ετής οικονομικός αποκλεισμός από την υπερδύναμη των Η.Π.Α. και από ορισμένες χώρες του Ν.Α.Τ.Ο.
         Στην περιοχή της Καραϊβικής, η Κούβα είναι μια χώρα με σοβαρή μαθηματική παράδοση. Υπάρχουν ινστιτούτα που διεξάγουν έρευνα σε διάφορες περιοχές των Μαθηματικών ανάλογα με τις δυνατότητες της χώρας. Η έρευνα αυτή δημοσιεύεται σε κουβανέζικα αλλά και σε διεθνώς αναγνωρισμένα επιστημονικά περιοδικά. Στη χώρα διεξάγονται αρκετά συνέδρια ερευνητικών Μαθηματικών αλλά και συνέδρια για τη μαθηματική εκπαίδευση. Ένας σημαντικός αριθμός Κουβανών κάνουν μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές, ειδικά στη Γαλλία και την Ισπανία. Το μεγαλύτερο ποσοστό καθηγητών Πανεπιστημίου στα Μαθηματικά διαθέτουν μεταπτυχιακό και το μικρότερο διδακτορικό δίπλωμα. Αυτό δεν πρέπει να ξενίζει τον Ευρωπαίο πολίτη, για παράδειγμα στην Παραγουάη το πρώτο Ph.D. στα Μαθηματικά αποκτήθηκε το 2011. Η Κούβα έχει οργανωμένη μαθηματική κοινότητα και κάποια ερευνητικά μαθηματικά κέντρα. Έχει ένα υψηλό, συγκριτικά με την οικονομία της, επίπεδο  μαθηματικής εκπαίδευσης τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
       Η προετοιμασία των εκπαιδευτικών στα Μαθηματικά είναι ικανοποιητική. Ο μέσος όρος μαθητών ανά τάξη είναι 25. Οι αγροτικές περιοχές της Κούβας έχουν πιο σοβαρά προβλήματα στα σχολεία τους που οφείλεται κυρίως στη δυσκολία της πρόσληψης ειδικευμένων εκπαιδευτικών σε αυτά. Η Κούβα έχει μια παράδοση ανάπτυξης ειδικών προγραμμάτων για τον εντοπισμό και την υποστήριξη ταλαντούχων μαθητών στα Μαθηματικά, και μάλιστα στην περιοχή της Καραϊβικής η Κούβα είναι η πρώτη χώρα που συμμετείχε στις διεθνείς μαθηματικές Ολυμπιάδες (Ι.Μ.Ο.).
       Η ανάπτυξη των μαθηματικών ταλέντων στην κουβανική προ-πανεπιστημιακή εκπαίδευση επιτυγχάνεται με δύο βασικούς τρόπους:
1)      Με τη διδασκαλία σε ορισμένες σχολές επαγγελματικής κατάρτισης οι οποίες ονομάζονται προ-πανεπιστημιακά ινστιτούτα των θετικών επιστημών (IPVCE).
2)      Μέσω της οργανωμένης προετοιμασίας για μαθηματικούς διαγωνισμούς και Ολυμπιάδες που έλκουν την καταγωγή από τους «μαθηματικούς κύκλους» της Ε.Σ.Σ.Δ και της σημερινής Ρωσικής Ομοσπονδίας. Τα σχολεία αυτά έχουν ιδρυθεί από τη δεκαετία του 1960 και κάθε επαρχία της Κούβας διαθέτει ένα τουλάχιστον τέτοιο σχολείο. Έχουν αυστηρές εισαγωγικές εξετάσεις, ειδικό αναλυτικό πρόγραμμα και επιλεγμένο εκπαιδευτικό προσωπικό.
          Οι περισσότερες πληροφορίες για τα κουβανέζικα σχολεία εκπαίδευσης ταλαντούχων μαθητών στα Μαθηματικά και στις Επιστήμες προέρχονται από τα άρθρα και βιβλία του ερευνητή και ιστορικού της μαθηματικής εκπαίδευσης Bruce Vogeli που αναφέρονται στη βιβλιογραφία.
        Το 1962 παρατηρήθηκε στην Κούβα μια μεγάλη έξοδος υποτρόφων σε χώρες του Σοβιετικού Συνασπισμού. Οι επιστήμες και τα Μαθηματικά κυρίως υπέφεραν από αυτή την έξοδο. Ο αριθμός των προσοντούχων, των πανεπιστημιακών καθηγητών που απέμειναν στην Κούβα ελαττώθηκε δραματικά. Ήταν επιτακτική ανάγκη η χώρα να εκπαιδεύσει νέους μαθηματικούς. Για τον λόγο αυτό το Υπουργείο Παιδείας έπρεπε πρώτα να εντοπίσει όσους μαθητές ενδιαφέρονται έντονα για τα Μαθηματικά και στη συνέχεια να βρει τρόπους για να αναπτύξουν το ταλέντο τους. Να σημειώσουμε ότι η Κούβα είχε εκπαιδεύσει – προφανώς και για πολιτικούς λόγους – έναν μεγάλο αριθμό ιατρών για χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι παρά το εμπάργκο η χώρα διαθέτει ένα αξιόλογο σύστημα ιατρικής φροντίδας.
         Τον Δεκέμβριο του 1962,  ιδρύθηκε τέτοιο σχολείο στη συνοικία El Vedado της Αβάνας. Ξεκίνησε με μια ομάδα 56 μαθητών και ονομάστηκε το ειδικό προ-πανεπιστημιακό Ινστιτούτο «Raul Cepero Bonilla». Σε αυτό οι μαθητές συμμετείχαν σε ένα πρόγραμμα που ήταν πολύ πιο απαιτητικό από το συνηθισμένο σχολικό πρόγραμμα. Οι μαθητές ήταν οικότροφοι για ολόκληρη την εβδομάδα. Το πρόγραμμα εκτός από τα κλασικά θέματα των Μαθηματικών, Φυσικής, Χημείας, Λογοτεχνίας, Γεωγραφίας, Πολιτικής Γεωγραφίας, Ιστορίας, Αγγλικών και Φυσικής αγωγής, περιελάμβανε και μαθήματα Γαλλικών, τζούντο, κλασικής κιθάρας κλπ. και οι απόφοιτοι λάμβαναν «Bachelor» στην Εκπαίδευση.
       Η διαδικασία επιλογής μαθητών και καθηγητών ήταν πολύ αυστηρή. Κάθε εκπαιδευτικός διαμόρφωνε δικό του πρόγραμμα σπουδών. Οι διδάσκοντες επιλέγονταν με βάση όχι μόνο για το επίπεδο των γνώσεων, αλλά και με βάση την εκπαιδευτική τους εμπειρία. Τα μαθήματα είχαν σχεδιαστεί για να ενθαρρύνει την ανεξάρτητη εργασία των μαθητών. Για το λόγο αυτό έκαναν χρήση πολλών και  διαφορετικών τεχνικών διδασκαλίας. Το βράδυ κάθε Παρασκευής προσκαλούσαν για σεμινάρια σημαντικές προσωπικότητες από διάφορους κλάδους της επιστήμης και του πολιτισμού. Ανάμεσα σε αυτούς τους επισκέπτες ήταν ο Alejandro Lipschutz (σημαντικός Λετονός ερευνητής στην Ιατρική), ο συγγραφέας Lisandro Otero και ο διάσημος κιθαρίστας Leo Brouwer. Οι μαθητές είχαν επίσης μάθημα και το πρωί του Σαββάτου. Τα απογεύματα του Σαββάτου εκείνοι που ζούσαν στην Αβάνα ή σε κοντινές πόλεις μπορούσαν να επισκεφθούν το σπίτι τους.
        Η κουβανική κυβέρνηση από τη δεκαετία του 1960 μετέτρεψε δύο σχολές επαγγελματικής κατάρτισης στη Αβάνα σε σχολεία με προχωρημένα προγράμματα εκπαίδευσης. Έτσι, εκτός από το προ-πανεπιστημιακό Ινστιτούτο (IPUE) «Raul Cepero Bonilla» ιδρύθηκε και η επαγγελματική σχολή Vento το 1966. Αυτά τα δύο σχολεία θεωρούνται η αρχική μορφή των σχολείων ταλαντούχων μαθητών που ονομάζονται προ-πανεπιστημιακά ινστιτούτα για τις θετικές επιστήμες (IPVCE).
       Το 1971 ιδρύθηκε η επαγγελματική σχολή «Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν» στα περίχωρα της Αβάνας, για την οποία θα αναφερθούμε στη συνέχεια εκτενέστερα. Σε αυτήν ενσωματώθηκαν και οι μαθητές των  επαγγελματικών σχολών της Vento και του “Cepero Bonilla”. Από τη δεκαετία του1970 δημιουργήθηκαν οι παρακάτω έξι επαγγελματικές σχολές, στις οποίες εργάζονταν και φοιτητές από την πρωτεύουσα. Τα σχολεία αυτά ήταν.
1. «Ερνέστο Γκεβάρα» στη Σάντα Κλάρα της επαρχίας Las Villas (1975)
2. «Gómez Báez Máximo» στην Ρας Ντασέν (1976)
3. «Χοσέ Μαρτί» σε Holguín της επαρχίας Oriente (1977)
4. «Κάρλ Μαρξ» στο Ματάνσας (1977)
5. «Φρειδερίκος Ένγκελς» στο Πινάρ ντελ Ρίο (1978)
6. «Antonio Maceo» στο Σαντιάγο ντε Κούβα (1979)
      
Το Αναλυτικό πρόγραμμα των  σχολείων αυτών περιελάμβανε την ύλη της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αλλά και θέματα προ-πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Προέβλεπε ειδικά μαθήματα υπολογιστών και αγγλικής γλώσσας. Οι μαθητές επέλεγαν προαιρετικά κάποιο χειρωνακτικό επάγγελμα. Τα σχολεία προωθούσαν τη συμμετοχή σε ερασιτεχνικές ομάδες, σκοπός των οποίων ήταν η καλλιτεχνική δημιουργία και τη συμμετοχή σε διάφορα αθλήματα.
       Το πλούσιο πρόγραμμα του «Σχολείου Λένιν» περιελάμβανε προχωρημένα θέματα στα Μαθηματικά για τους καλύτερους μαθητές της10ης, 11ης και 12ης τάξης. Είναι αξιοσημείωτο ότι σε αντίθεση με τα ειδικά προγράμματα των περισσότερων χωρών, το 50% των μαθητών στο Σχολείο  Λένιν είναι κορίτσια.
       Τα πρώτα χρόνια οι μαθητές στα σχολεία αυτά εργάζονταν 15 ώρες την εβδομάδα στη γεωργία, στην καθαριότητα, στην κηπουρική ή στην τραπεζαρία. Αργότερα, προσέφεραν εσωτερικές υπηρεσίες  για 15 ώρες δουλειάς κάθε εβδομάδα σύμφωνα με τις αρχές της πολυτεχνικής εκπαίδευσης.
        Το σχολείο «Λένιν» και τα άλλα έξι σχολεία τύπου IPVCE διέθεταν κατάλληλες αίθουσες διδασκαλίας για τις θεωρητικές και πρακτικές ασκήσεις, εργαστήρια ξένων γλωσσών, εργαστήρια πληροφορικής, εργαστήρια Φυσικής, Χημείας και Βιολογίας και βιβλιοθήκες. Είχαν την υποδομή και τα κατάλληλα προγράμματα για να αποδίδουν στα πανεπιστήμια της Κούβας πολύ καλά προετοιμασμένους μαθητές.
         Η επαγγελματική σχολή «Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν» λειτούργησε για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 1971. Το σχολικό κτίριο ολοκληρώθηκε σε μόλις δύο χρόνια, λόγω της συμμετοχής των εθελοντών και μαθητών της Σχολής. Τον Σεπτέμβριο του 1973 ολοκληρώθηκε η κατασκευή του σχολείου και το ίδιο σχολικό έτος αυτό εκτείνονταν σε έναν χώρο 700 στρεμμάτων. Το σχολείο αυτό έτυχε της ιδιαίτερης φροντίδας του Φιντέλ Κάστρο. Το σχολείο «Λένιν» και σήμερα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά εισαγωγής φοιτητών στα Α.Ε.Ι. και δέχεται ετησίως περισσότερους από 1.000 μαθητές. Επιπλέον, είναι το κέντρο κατάρτισης και μετεκπαίδευσης των καθηγητών για τις ειδικότητες των Μαθηματικών, Φυσικής, Χημείας και Πληροφορικής.
       Ένα αντίστοιχο σχολείο με το σχολείο «Λένιν» για τις επαρχίες Villa Clara, Cienfuegos και Sancti Spiritus είναι το σχολείο “Ernesto Guevara de la Serna”, το οποίο άρχισε να λειτουργεί το 1975. Στην πόλη Camaguey υπάρχει το σχολείο “Máximo Gómez Báez” δυναμικότητας 2.500 μαθητών.
      Το σχολείο “José Martí Pérez” στην πόλη Holguín έχει 775 μαθητές και 98 καθηγητές. Έχει 23 αίθουσες διδασκαλίας, 3 εργαστήρια Φυσικής, 2 Χημείας, 2 Βιολογίας, 3 εργαστήρια υπολογιστών και 12 τομείς  αθλητισμού. Υποστηρίζεται από την UNESCO και ειδικεύεται σε τομείς όπως καθαριότητα και φροντίδα των παραλιών, αναδάσωση για έναν πράσινο κόσμο, προφύλαξη από το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ειρήνη και διεθνής συνεργασία, σεβασμός στην πολυμορφία, πρόληψη και προφύλαξη από καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που οφείλονται σε φυσικά φαινόμενα.
      Το σχολείο με την επωνυμία “Federico Engels” της επαρχίας Pinar del Río ιδρύθηκε το 1978 και από το 1992 ήταν το πρώτο που συνδέθηκε με προγράμματα της UNESCO. Έχουν αποφοιτήσει από αυτό πάνω από 15.000 μαθητές. Η συμβολή του θεωρείται σημαντική στην εκπαίδευση των ταλαντούχων μαθητών στις Επιστήμες και ιδιαίτερα στα Μαθηματικά.
       Το 1981 ιδρύθηκε το σημαντικό μαθηματικό προ-Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο που ειδικεύεται στις θετικές επιστήμες και στα μαθηματικά (IPECE) με την ονομασία «Mártires de Humboldt 7» σε προάστιο της Αβάνας. Πήρε το όνομα του από 7 νέους που εκτελέστηκαν από το καθεστώς Μπατίστα. Απέκτησε δικό του κτιριακό συγκρότημα σε άλλη περιοχή το 1984. Η εκπαίδευση στο σχολείο αυτό επικεντρώθηκε στην επιστήμη των υπολογιστών. Από κάθε άποψη το «Humboldt 7» είναι ένα ειδικό σχολείο για τους μαθηματικά ταλαντούχους. Οι μαθητές του επιλέγονται από όλη τη χώρα μέσω ενός αυστηρού συστήματος εισαγωγικών εξετάσεων για μαθητές της 9ης τάξης. Τα απογεύματα οι μαθητές παρακολουθούν διαλέξεις από καθηγητές που διδάσκουν στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας. Στις εξωσχολικές εργασίες των μαθητών ανήκουν η καθαριότητα στην τραπεζαρία της Σχολής και των λοιπών χώρων. Οι μαθητές του έχουν κερδίσει βραβεία σε όλους τους εθνικούς διαγωνισμούς. Πολλοί εκπρόσωποι της Κούβας σε διεθνείς Ολυμπιάδες Φυσικής, Χημείας και Μαθηματικών ήταν μαθητές του. Θεωρείται ότι είναι το πιο διάσημο σχολείο της χώρας. Ο ερευνητής της μαθηματικής εκπαίδευσης Bruce Vogeli σημειώνει ότι «από την ίδρυσή του το 1981, το σχολείο «Humboldt 7» είχε αξιοσημείωτη επιτυχία στην προετοιμασία των μαθητών σε διεθνείς μαθηματικούς διαγωνισμούς και για τη σταδιοδρομία τους στα Μαθηματικά» (Vogeli, 1998).
       Το σχολείο Humboldt προωθεί επίσης ένα δημοφιλές πρόγραμμα που αφορά τα επαρχιακά ειδικά σχολεία για ταλαντούχους μαθητές, εμπλουτίζοντας τη «μαθηματική κουλτούρα». Για τον λόγο αυτό διεξάγει και μια Ολυμπιάδα που στοχεύει στον εντοπισμό ταλαντούχων μαθητών.
       Η εισαγωγή στα προ-πανεπιστημιακά ινστιτούτα Θετικών Επιστημών (IPVCE) απαιτεί τα εξής: οι μαθητές πρέπει να έχουν αποφοιτήσει  την 9η τάξη, να έχουν τουλάχιστον 88% στα ακαδημαϊκά μαθήματα να έχουν τουλάχιστον 90% στα Μαθηματικά και στις φυσικές επιστήμες, να  δεσμευτούν ότι θα σταδιοδρομήσουν μόνο στον τομέα των επιστημών και να δώσουν εισαγωγικές εξετάσεις στην Ιστορία, στα Μαθηματικά και στα Ισπανικά.
        Είναι κοινό μυστικό από τη δεκαετία του 1990 ότι λόγω του εμπάργκο των Η.Π.Α. η οικονομική κατάσταση στην Κούβα έγινε πολύ δύσκολη. Αυτό είχε άμεσο αντίκτυπο στα σχολεία IPVCE. Πολλοί έμπειροι καθηγητές άρχισαν να εργάζονται σε τομείς με καλύτερους μισθούς, όπως ο τουρισμός. Προσδοκάται ότι οι νέες συνθήκες θα βελτιώσουν την κατάσταση στα σχολεία αυτά και θα αυξήσουν το ενδιαφέρον των μαθητών για εισαγωγή στη τριτοβάθμια εκπαίδευση στις Επιστήμες και τα Μαθηματικά. Να σημειωθεί ότι πολλοί κουβανοί μαθηματικοί απόφοιτοι των σχολείων IPVCE εργάζονται ως ερευνητές σε χώρες της Ευρώπης αλλά και της Λατινικής Αμερικής με πολύ καλύτερους μισθούς. Αυτό το δεδομένο αναδεικνύει και τη σημασία του προβλήματος της επαγγελματικής απορρόφησης των ταλαντούχων αποφοίτων των Α.Ε.Ι. σε χώρες με περιορισμένη οικονομία όπως είναι η Κούβα.
       Το προ-Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο  θετικών επιστημών «Eusebio Olivera Rodriguez», ιδρύθηκε το 1990 στην επαρχία Sancti Spiritus, με σκοπό την προετοιμασία μαθητών για να αναπτύξουν το ταλέντο τους στις επιστήμες. Οι μαθητές του διακρίνονται σε εθνικούς διαγωνισμούς και Ολυμπιάδες.
        Τα σχολεία του 2ου κύκλου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Κούβα (αντίστοιχα των ελληνικών Λυκείων) έχουν υποστεί πολλές αλλαγές τα τελευταία χρόνια. Τα προ-πανεπιστημιακά ινστιτούτα έχουν μεταφερθεί από την ύπαιθρο στις πόλεις. Τα IPVCE παραμένουν οικοτροφεία και οι μαθητές παίρνουν άδεια κάθε έντεκα ημέρες. Η άσκηση για διαγωνισμούς και Ολυμπιάδες και η συμμετοχή στους εθνικούς διαγωνισμούς Μαθηματικών πραγματοποιείται σε όλα τα προ-πανεπιστημιακά ιδρύματα σε ολόκληρη τη χώρα. Αποτελούν μια εξαιρετική ευκαιρία για την ανάπτυξη του μαθηματικού ταλέντου των μαθητών. Αυτές οι προπονήσεις διεξάγονται σε τρία στάδια:
        1ο στάδιο: Σε αυτό,  σε επίπεδο Δήμων κάθε επαρχία εκπαιδεύει τους μαθητές που θα εκπροσωπήσουν τον Δήμο στον επαρχιακό διαγωνισμό. Τα IPVCE των επαρχιών στέλνουν τις ομάδες τους στο επαρχιακό διαγωνισμό.
         2ο στάδιο (εθνικός διαγωνισμός): τα αποτελέσματα των επαρχιακών διαγωνισμών καθορίζουν τον αριθμό των μαθητών που θα αποτελέσουν την ομάδα της κάθε επαρχίας τον εθνικό διαγωνισμό. Από αυτόν επιλέγονται περίπου 20 μαθητές της 10ης, 11ης και 12ης τάξης. Αποτελεί τον βασικό κρίκο της αλυσίδας της διαδικασίας προ-επιλογής της εθνικής ομάδας των Μαθηματικών.
      3ο στάδιο: Οι επιλεγμένοι μαθητές για τη Διεθνή Μαθηματική Ολυμπιάδα (Ι.Μ.Ο.) μεταβαίνουν στο Εθνικό Κέντρο εκπαίδευσης της Αβάνας και εκεί προετοιμάζονται για τις διεθνείς Ολυμπιάδες. Η τελική επιλογή των μαθητών γίνεται μέσω εξετάσεων. Οι μαθητές συμμετέχουν στους εξής διαγωνισμούς:
1.      Στη Διεθνή Μαθηματική Ολυμπιάδα (I.M.O.)
2.      Στην Ιβηρο-Αμερικανική Μαθηματική Ολυμπιάδα των χωρών της Κεντρικής Αμερικής (I.O.M.)
3.      Στην Ολυμπιάδα των χωρών της Καραϊβικής (O.M.C.C.)

Συνόψιση και συμπεράσματα:
      Τα συμπεράσματα από την επιτυχία των σχολείων ταλαντούχων μαθητών στην Κούβα δεν θα πρέπει να είναι συγκριτικά με υποθετικά γεγονότα π.χ. τι θα συνέβαινε αν στη χώρα υπήρχε άλλο πολιτικό καθεστώς ούτε να συγκριθεί η Κούβα με μεγάλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπως με τη Βραζιλία που έχει πληθυσμό 196.000.000 κατοίκους και με το Μεξικό με 111.000.000 κατοίκους.
       Είναι εμφανές ότι υπάρχει στρατηγικός σχεδιασμός για την εκπαίδευση. Τα σχολεία ταλαντούχων μαθητών είναι μέρος του κρατικού σχεδίου για την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας παρά τις περιορισμένες δυνατότητες του κουβανικού κράτους.
        Η προετοιμασία των μαθητών για τη συμμετοχή στους διεθνείς διαγωνισμούς των Μαθηματικών και στις Επιστήμες γίνεται με τη φροντίδα και τη στήριξη του κουβανικού κράτους, ξεκινώντας από περιφερειακό επίπεδο έως την τελική φάση.
        Η επιλογή των μαθητών σε σχολεία ταλαντούχων μέσω εξετάσεων είναι μια διαδικασία η οποία αποδίδει. Η κατάργηση αυτών των σχολείων είναι μόνιμος στόχος της κουβανικής «αντιπολίτευσης» τον οποίο προβάλει από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που διαθέτει κυρίως στην Φλόριντα των Η.Π.Α. Πιθανώς και σε μια αλλαγή καθεστώτος τα σχολεία αυτά να διατηρηθούν, διότι εξυπηρετούν στόχους της εθνικής πολιτικής για την παιδεία, όπως συνέβη και με τα αντίστοιχα σχολεία στην Σερβία (Πούλος, 2016).
       Τα σχολεία ταλαντούχων λειτουργούν ως κίνητρο και ως παράδειγμα για τα υπόλοιπα σχολεία της Κούβας και οι μαθητές τους είναι παραδείγματα συστηματικής εργασίας, προσπάθειας και αποτελεσματικότητας.
      Τα σχολεία αυτά λειτουργούν και ως κέντρα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών και μέσω αυτών γίνεται διάχυση καλών πρακτικών με πολλαπλά οφέλη στα υπόλοιπα σχολεία της χώρας.
       Η εκπαίδευση των ταλαντούχων μαθητών σύμφωνα με τα δημοσιευμένα αναλυτικά προγράμματα των σχολείων IPVCE είναι πολύπλευρη και αποσκοπεί στην πλήρη ανάπτυξη των ικανοτήτων των μαθητών. Βαρύτητα δίνεται και στην καλλιέργεια της σωματικής ευρωστίας αλλά και της καλλιτεχνικής δημιουργικότητας.
      Η ελληνική εκπαιδευτική κοινότητα θα είχε όφελος αν μελετούσε με προσοχή τις προσπάθειες χωρών όπως η Κούβα, ανεξάρτητα από το πολιτικό τους σύστημα, να διαμορφώσουν μια εθνική στρατηγική για την Παιδεία, χωρίς φαντασιακές προκαταλήψεις και αποκλεισμούς.

Βιβλιογραφία:
Donoghue, E. & Vogeli, B. (1998). Cuba's Schools for the Mathematically and Scientifically Talented. Gifted Child Today, pp.32-35
Instituto Preuniversitario Vocacional Ciencias Exactas 'Vladimir I. Lenin' (1996). [Brochure]. Cuidad Havana, Cuba: The Institute.
Karp Alexander & Vogeli Bruce. (2010). Russian Mathematics Education. History and World Significance.  World Scientific Publishing Co.
Mederos, O. & Roldán, R. (2016). Development of Mathematical Talent in Cuban Pre-University Education. In Bruce Vogeli, (Ed.). Special secondary schools for the mathematically talented: An international panorama. World Scientific Publishing Co.
Peña, J.A. & Pineda, A. & Cáceres, L. & Prisco, C. &Solotar, A. (2014). Mathematics in Latin America and the Caribbean: Challenges and Opportunities. Commission for Developing Countries, International Mathematical Union.
Πούλος Ανδρέας, (2016). Το μαθηματικό Σχολείο του Βελιγραδίου Ένα παράδειγμα ίδρυσης σχολείου Επιστημών για την ελληνική μέση εκπαί-δευση. Πρακτικά 33ου Συνεδρίου Μαθηματικής Εκπαίδευσης, Ε.Μ.Ε. Χανιά, σελίδες 900-907.
Rosario, H. & Scott, P. & Vogeli, B. (Eds.), (2015). Mathematics and its teaching in the Southern Americas. With an introduction by Ubiratan D’Ambrosio. Series on Mathematics Education 10. Hackensack, NJ: World Scientific.
Vogeli, Bruce. (Ed.) (2016). Special secondary schools for the mathematically talented. An international panorama. Dedicated to the memory of Laszlo Ratz. Hackensack, NJ: World Scientific.
Ιστοσελίδες που αναφέρονται στους ταλαντούχους νέους στην Κούβα. (Προσπελάστηκαν στις 8/2/2017)
http://www.juventudrebelde.cu/cuba/2016-09-14/el-encanto-del-talento/
http://www.juventudrebelde.cu/cuba/2012-03-01/afianzar-la-matematica-y-la-lengua-materna-/
http://en.granma.cu/cuba/2016-10-04/a-vocation-for-chemistry
___________________________________

 Εξαιρετικά ενδιαφέρον κείμενο για τα Π.Π.Σ. 


Τα κείμενα που ακολουθούν προς το παρόν έχουν μόνο ιστορική αξία διότι με νέες εγκυκλίου του Υπουργείου Παιδείας και της Δ.Ε.ΠΠΣ έχουν ακυρωθεί.
Εισαγωγή μαθητών στα Π.Π.Σχολεία για το έτος 2014-2015

Ο Νόμος για τα Π.Π.Σ. της 12ης Μαϊου 2011

Οδηγίες ΔΕΠΠΣ για την Αξιολόγηση στα Π.Π.Σ. 13/11/2012

Απόφαση Υπουργείου Παιδείας για την Αξιολόγηση στα Π.Π.Σ., 1/10/2012

 Όμιλος Μαθηματικών του Π.Π.Σ.Π.Θ.

Χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό για τον εμπλουτισμό της διδασκαλίας των Μαθηματικών στα Π.Π.Σ., για την αναδιάρθρωση των Α.Π.Σ. τους, την αναδιάταξη της διδακτέας ύλης και για τους Ομίλους Μαθηματικών.

Συναισθηματική υποστήριξη ταλαντούχων μαθητών

Πρόκειται για μία πολύ ενδιαφέρουσα ενημερωτική εργασία της Μαρίας Καργιώργη για τη συναισθηματική υποστήριξη που πρέπει να παρέχεται σε ταλαντούχους μαθητές μέσα και έξω από το σχολείο. Παράλληλα, τονίζει ποια είναι τα παιδαγωγικά σφάλματα για την συναισθηματική προσέγγιση και τον χειρισμό των ταλαντούχων μαθητών, ποιες πρακτικές πρέπει να αποφεύγονται ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο συναισθηματικός τραυματισμός αυτών των παιδιών.

 Οι υποδείξεις των γονέων για τη χαρισματικότητα στα Μαθηματικά

 Μία αξιόλογη συλλογική εργασία την Μαρία Κάττου, της Κατερίνας Κοντογιάννη και του Κωνσταντίνου Χρίστου από το Τμήμα Επιστημών της Αγωγής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου με θέμα την αναγνώριση των χαρισματικών μαθητών στα Μαθηματικά, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις και τις μαρτυρίες των γονέων του.
______________________________________________________
_____________________________________________________
Πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 11 και 12 Απριλίου 2014 Πανελλήνιο Συνέδριο 
για τα Μαθηματικά που διδάσκονται στα Π.Π.Σ. 
Πληροφορίες για το Συνέδριο στον παρακάτω σύνδεσμο.

Στο παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να δείτε την παρουσίαση με μορφή διαφανειών της εισήγησης στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικών των Π.Π.Σ. του Ανδρέα Πούλου με τίτλο "Προβληματισμός με στόχο την τροποποίηση των Αναλυτικών Προγραμμάτων Μαθηματικών των Π.Π.Σ."
Αναλυτικά Προγράμματα Μαθηματικών στα Π.Π.Σ.
______________________________________________________________
Στους παρακάτω συνδέσμους μπορείτε να δείτε θέματα που τέθηκαν για την εισαγωγή των μαθητών της Α τάξης Γυμνασίου και Λυκείου αντίστοιχα στα Πρότυπα - Πειραματικά Σχολεία κατά το σχολικό τον Ιούνιο του 2013

 Τα θέματα για την εισαγωγή στη Α τάξη Γυμνασίου των Π.Π.Σ. 2013 με τις λύσεις τους

 Τα θέματα για την εισαγωγή στην Α τάξη του Λυκείου των Π.Π.Σ. 2013 με τις λύσεις τους _______________________________________

Υλικό που αφορά τα Πιλοτικά Σχολεία
Το εκπαιδευτικό αυτό υλικό είναι χρήσιμο για τα Π.Π.Σ. αλλά και τα υπόλοιπα Γυμνάσια.
______________________________
Για το Δημόσιο σχολείο Τέχνης και Πολιτισμού 
της Σόφιας (Ν.Υ.Κ.Κ.) 
Πρόκειται για μία παρουσίαση σε διαφάνειες φωτογραφικού υλικού που είχα συγκεντρώσει κατά την επίσκεψή μου στο σχολείο αυτό τον Μάρτιο του 2012. Το σχολείο αυτό είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα σχολείου Αριστείας, το οποίο λειτουργεί στην πρωτεύουσα της Βουλγαρίας από το 1977. Να σημειωθεί ότι παρά τη ριζική αλλαγή των πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών που έχουν γίνει στη χώρα αυτή, το σχολείο διατηρεί το ρόλο και τη σημασία του στην εκπαιδευτική πραγματικότητα της χώρας, μάλιστα σε πολλά σημεία αυτός έχει αναβαθμιστεί, παρά τη δύσκολη οικονομική κατάσταση που περνά η χώρα. 
Πατήστε την επόμενη υπογραμμισμένη φράση για να δείτε την παρουσίαση.

 Επειδή το αρχείο έχει πολλές εικόνες, "κατεβαίνει" λίγο αργά, στην αρχή μερικές εικόνες είναι θαμπές.






________________________________________


Εγγραφή σε: Αναρτήσεις (Atom)